Fidan Üreticileri Alt Birliği (FÜAB) Yönetimi Kurulu Başkanı Gürsel Tanrıver, Ülkemizde meyvecilik ve fidancılık sektöründeki hızlı gelişmeler, üretilen fidan sayısı ve kalitesindeki artış ve meyve ihracatında artış ile kendini gösterdiğini söyledi. Yazılı bir açıklama yapan Başkan Tanrıver, “Ülkemizin meyve ve fidan ihracat potansiyeli artmakta olup; 2002 yılında 3,5 milyon olan fidan üretimimiz 2008 yılında 21,2 milyona ve 2014 yılında ise 63,8 milyona çıktı.
TÜİK fidan ihracat verilerine baktığımızda ise ihracatta hızlı artış gözlemlenmekte; AB ülkeleri ve Türk Cumhuriyetleri başta olmak üzere pek çok ülkeye fidan ihraç edebilir konuma ülkemiz geldi. “ dedi.
Yaptıkları çalışmaları değerlendiren Tanrıver; “FÜAB ve Bakanlık işbirliğinin sonucunda; 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu kapsamında çıkarılan fidan sertifikasyon ve pazarlama yönetmelikleri ile üretimlerimiz Avrupa Birliği üretimleri ile eşdeğer standartlara getirilmiş; 2007 yılında Bakanlığımızın başlattığı fidan sertifikasyon sistemi çalışmaları ile artık ülkemizde ismine doğru ve zararlı organizmalardan ariliği laboratuar ortamında analiz edilerek kontrol edilmiş sertifikalı fidan üretimine bazı türlerde geçilmiştir. Ancak, Fidancılık Sektörünün aşağıda yer alan belli başlı sorunlarının giderilmesi halinde ilerlemeye ivme kazandıracaktır.
Fidan Üretimi zorlaşıyor
Sertifikasyon sisteminde ilerlemenin yavaş olması, sertifikalı fidan üretiminde istenilen artışı engellemektedir.
Çeşit ıslahının yetersiz olması nedeniyle, üreticiler tarafından talep edilen çeşitlerde yurtdışına bağlılık fazladır.
Kaçak fidan satışlarının sona ermemesi, kayıtlı üretim yapan yetkili üreticilerin faaliyetlerinde sıkıntılara yol açmaktadır.
Damızlık kurmaya uygun izole alanların olmaması ve Bakanlıkça bu yönde yaptırım uygulanmaması nedeniyle, sağlıklı fidan üretimi zorlaşmaktadır.
Ayrıca Bakanlıkça 2016 yılında sertifikalı fidan üretimi desteğine başlanılması umut verici bir gelişme iken, Üreticilerin % 90’ı sadece standart sınıfta üretim yapmakta olup; sektörün tamamına destek verilmesi gerekmektedir. Üretimin sadece %5’inin sertifikalı fidan olması, Sertifikalı üretime geçilen meyve türünün tüm meyve türlerine oranının %8 olması, Üreticilerin % 63’ünün ise küçük ve mikro ölçekli olduğun göz önünde bulundurulduğunda; standart fidana da belli oranda üretim desteği verilmesi gerektiği sonucu ortaya çıkmaktadır.
Fidancılıkta modern tekniklerin kullanımı gittikçe arttığını ifade eden FÜAB Başkanı Gürsel Tanrıver, “Fidan üreticilerinin ülkemiz meyveciliği açısından sektöre kazandırdığı olumlu katkılar ise üreticinin yenilikleri uygulamadaki hevesi sonucunda, doku kültürü yöntemlerini uygulamak üzere laboratuar yatırımı yapılarak anaç ihtiyacının ülkemiz üretimlerinden karşılandığı gözlenmektedir. Bu şekilde modern fidan üretimi teknikleri ile ismine doğruluk ve sağlıklı fidan üretiminin önemi daha da iyi değerlendirilmiştir. FÜAB olarak fidancılık sektöründeki gelişmeye yönelik olarak;
Sektör adına Bakanlığa taleplerimiz iletilmekte;
Fidan üretimi desteklemeleri ile ilgili mevzuat düzenlemelerinin yapılması amacıyla Bakanlık ve Ziraat Bankasına gerekli girişimlerde bulunulmakta;
Yönetim Kurulunun sorumlu olduğu iller belirlenerek tüm üyelerle irtibat sağlanmakta. Çalıştay ve projeler ile sektörde ilerlemeler için gerekli çalışmalar yürütülmektedir.”
Tanrıver, açıklamasına şöyle devam etti; “FÜAB girişimleri sonucunda 2016 yılında Bakanlıkça sertifikalı fidan üretim desteği başladı. Alt Birliğimiz çalışmaları ve üretim desteği gerekçeleri ve sonuçları hakkında hazırladığımız Rapor ile gerekli girişimlerde bulunulmuş; bunun sonucunda Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca 2016 yılında sertifikalı fidan üretimine aşılıda 1 TL ve aşısında 0.5 TL üretim desteğine başlanmıştır.
FÜAB girişimleri sonucunda pasaport ve sertifikasyon birleştiriliyor.
FÜAB olarak yapılan çalışmalar sonucunda; 2015 yılında İl Müdürlüklerince beyanname kabullerinde Alt Birlik üyeliğinin sorgulanması sonucunda, tüm üreticiler eşit şartlara kavuşturulmuş, üyelerimizin hakları korunmuş; 2016 yılında ise Bakanlıkça oluşturulan TBS sisteminde pasaport ve sertifikasyon işlemlerinin birleştirilmesi çalışmaları hızlandırılmıştır.
FÜAB girişimleri sonucunda mevzuatlarda iyileştirmeler yapılmıştır.
Üretici yetkilendirmelerinde ziraat mühendisi çalıştırılması zorunluluğu kaldırılmış, yerine ziraat teknisyen ve teknikeri çalıştırması imkanı sağlanmıştır.
Doku kültürü ile tohumculuk üretici belgesi başvuruları 2015 yılından itibaren İl Müdürlüğüne yapılabilmekte, dolayısı ile yetkilendirme işlemleri yerinden yapılabilmektedir.
İhraç amaçlı ithalatta 1 yıl olan ithalat ve ihracat arasındaki süre sınırı 2 yıla çıkarılarak, üreticinin fidanını ihraç edebilmesi için verilen süre arttırılmıştır.
Yerli doku kültürü üretimlerini arttırmak üzere doku kültürü ortamında üretim amaçlı ithalatta miktar sınırlamasına gidilmiş; böylece ülkemizde üretilmiş ve Bakanlığımızca sertifikalandırılmış doku kültürü üretimleri teşvik edilmiştir.
Herbir üreticinin ayrı ayrı damızlık kurmasında yaşanacak sıkıntıya çözüm olarak 65 ortaklı Fidan Üreticileri Tarım San.Tic.A.Ş. kurulmuş ve sektörün sertifikalı fidan üretimi için ihtiyaç duyduğu üretim materyali elde etmek üzere TİGEM Dalaman ve Karacabey İşletmelerinde 3 nolu damızlıklar kurulmaya başlanılmıştır.
Ceviz ve zeytinin sertifikalı fidan üretiminde anaç temini noktasında yaşanan sıkıntı, standart anaç kullanımına izin verilmesi ile çözülmüştür.
Tüplü fidanda ilkbahar kontrolüne istinaden sertifika ve etiket düzenlenebilmektedir.
Bakanlığımızca verilen Sertifikalı/Standart fidan kullanım desteklemesi ile ilgili olarak; Sık dikimde uygulanan prosedürler kalkmış ve sık dikimler destek kapsamına alınmış ve dikim sıklığı kararı çiftçiye bırakılmış; Asma fidanının sadece aşılısı destek kapsamında yer almıştır.
Alt Birlik olarak Döner Sermaye Ücretlerinin yüksek olması sorunu ile ilgili olarak Bakanlık birimlerine girişimlerde bulunulmuş; bunun sonucunda 2016 yılı Döner Sermaye Ücretlerinden aşı gözü sertifika ücreti 100 kat azaltılmıştır.
Sektörün çoğunluğunu kapsaması amacıyla, fidan kullanım desteklemelerinde standart fidan kullanımına destek verilmesine devam edilmiştir.
FÜAB olarak sektör sorun ve talepleri Bakan ve diğer yetkililere iletiliyor.
FÜAB Yönetim Kurulu tarafından Sektörün tüm talepleri ve sorunları, doğrudan tüm Bakanlık yetkilileri ile birebir görüşmeler ve Raporlarla iletilmekte ve sonucu takip edilmektedir.
FÜAB ile üyeleri arasında iletişim kuruluyor.
Üyelerimize mevzuat uygulamaları hakkında bilgi ve uyarı mesajları gönderilmekte; karşılaştıkları sorunlarla ilgili olarak gerekli açıklamalar ve teknik destek sağlanmakta; Bakanlık ile ilgili sorunlarda gerekli yardım yapılmaktadır.
Alt Birliğimiz internet sitesine üyelerimizin ihtiyaç duyacağı tüm mevzuatlar (67 adet) ve formlar (101 adet) eklenerek üyelerimizin yasal işlemlerini daha kolay yapması sağlanmıştır.
Üyelerimizin Yönetim Kurulu Alt Birlik ve birbiri ile daha hızlı iletişime geçmesini sağlamak amacıyla FÜAB Üyeler Whatsapp grubu kurulmuş olup; fidan pazarlaması konusunda ayrı bir grup oluşturma çalışmalarına devam edilmektedir. Sonuç olarak; Fidancılık sektöründeki ilerlemenin sektör ve Bakanlık işbirliğinde olacağı bilincinde olarak, üyelerimizin desteği ile isteğimiz sonuca ulaşılabilecektir.”
